Vienna

15 stycznia 1981 roku firma płytowa Chrysalis wydała singel ,,Vienna" zespołu Ultravox. Piosenka została napisana przez cały zespół oraz wyprodukowana przez niemieckiego kreatora elektro o nazwisku Conny Plank.
Warren Cann, perkusista Ultravox wspomina, że utwór ten powstał bardzo szybko. Osobiście zazdroszczę muzykom, którzy potrafili w przeciągu paru godzin skleić z kawałków utwór, który na wiele lat staje się jednym z hymnów w swoim gatunku muzycznym.

Po złożeniu nagrania ,,do kupy", cały zespół zdawał sobie sprawę, że ,,Vienna" jest jednym z najmocniejszych utworów. Wiedzieli już o tym słuchacze, którzy zapoznali się z całym albumem o tym samym tytule. Muzycy Ultravox mieli ustalone, że kompozycja będzie trzecim singlem, jednak na początku wytwórnia płytowa Chrysalis miała ,,opory". Uważano, że nagranie trwa zbyt długo i jest powolne. Nowemu wokaliście zespołu, którym został Midge Ure, udało się ich w końcu przekonać, że singel ,,Vienna" poradzi sobie na listach przebojów. W towarzystwie charakterystycznego video, które wiele osób nazywało ,,mini- filmem" ( w tamtych czasach teledyski opowiadające jakąś historię nie były pospolite, jak teraz), piosenka stała się jednym z największych przebojów Ultravox, utrzymując 2 miejsce na brytyjskiej liście przebojów. Do legendy przeszła już historia o ,,zablokowaniu" pierwszego miejsca przez Joe Dolce, który swoim nagraniem ,,Shaddap You Face" uniemożliwił grupie Ultravox, by zostali ,,numerem jeden". Chris Cross - basista grupy, wspomniał w magazynie MOJO (luty 2009), że nagranie ,,Shaddap You Face" strasznie denerwowało Midge Ure`a. Cross ze swojej strony dodał, że w przeciwieństwie do Midge`a bardzo tą piosenkę lubi.

Minęło już trzydzieści lat od wydania singla Vienna - osobiście pokusiłem się na wspomnienie tej piosenki i sprawdzenie, ile czaru i klimatu pozostało w niej od czasu debiutu. Postanowiłem także odpowiedzieć sobie na pytanie, czy kompozycja naprawdę zasłużyła sobie na to, by zostać okrzykniętą jedną z czołowych przedstawicielek nurtu new romantic (pomijając fakt, że Ure by się z tym szufladkowaniem na pewno nie zgodził). Przystępuję zatem do analizy nagrania.

Utwór rozpoczyna Warren Cann, obsługujący perkusję, oraz klasyczny Roland CR-78 CompuRhythm - elektroniczne urządzenie, w którym były już gotowe, zaprogramowane rytmy. Na pewno niejeden z nas podkręcał sobie basy, by się przekonać, jak domowe głośniki dają sobie radę przy tych uderzeniach. Powolny, powtarzający się rytm sprawia, że słuchacz bardzo szybko przyswaja sobie ten tajemniczy klimat i czeka na rozwinięcie nagrania. Same uderzenia brzmiałyby zbyt płasko, postanowiono więc dodać też pogłos, który niczym echo odbija się to z lewej, to z prawej strony.
Następnie spokojnie, prawie nieśmiało, by nas nie spłoszyć wchodzi głos Midge Ure`a. Jeszcze jesteśmy omamieni łagodnym nastrojem, naiwnie oczekując ballady układającej nas do snu. Gdzieś w oddali przewija się dżwięk brzmienia z syntezatora, którego ,,miauczenie" wypełnia ciszę, jednocześnie nie konkurując z wokalistą.
Nagle odzywa się dżwięk przypominający organy, podkręcone do granic możliwości. Tu już rozpoczyna się walka na śmierć i życie o pierwszeństwo:) Midge Ure podnosi swój głos, pokazując syntezatorowi, że łatwo swojej skóry nie sprzeda i udowadnia, że początkowa nieśmiałość i senność to tylko pozory. Kompozycja nabiera barw dzięki stylowej grze na pianinie, którego specyficzne brzmienie do dziś pozostało znakiem rozpoznawczym zespołu.
Po refrenie znowu się odzywa automat perkusyjny, tym razem nawiązuje do nagrań zespołu Kraftwerk. Dżwięk, przypominający syczenie, to już zasługa samego Conny Planka, który także ,,majstrował" przy tej kompozycji.
Brzmienie ,,otaczające" zostaje wzbogacone o klawisze. Conny Plank z doświadczenia wiedział, by nie przesadzić z ,,bajerami" i postawił na minimalizm. Słynny grecki filozof Platon kiedyś powiedział, że ,,Piękno stylu i harmonia, i elegancja, i rytm, wynikają z prostoty" i jego słowa znakomicie pasują do analizowanego nagrania. Nie doświadczamy tutaj melodii napakowanej efektami, często mającymi za zadanie maskowanie ułomności utworu, oraz jak to w obecnej muzyce popularnej ma miejsce - dobijania jej zbędnymi wstawkami dżwiękowymi. ,,Przesolenie zupy" dałoby wręcz niestrawną i godną politowania tandetę, po której skosztowaniu wszyscy musielibyśmy iść na zwolnienia lekarskie.
Przechodzimy do części trzeciej utworu - to coś, na co wielu czeka. Przysłowiowa ,,kropka nad i", szczegół, który wyróżniał ten utwór od reszty ,,melodyjek" na liście przebojów. Spotykałem się z wieloma określeniami: ,,przyspieszacz" ,,punkt kulminacyjny" ,,wyrwanie ze snu..." Nieuchronnie do głosu dochodzi zmiana tempa, która powodowała, że miałem ciarki na plecach, mogę nawet powiedzieć o stanie euforii i jakiegoś religijnego uniesienia.
Wraz z szybszymi uderzeniami, solowy popis daje Billy Currie i jego elektryczne skrzypce. Dla wielu jest to magiczny moment. Fragment działa orzeżwiająco jak woda (byle nie z saturatora!), natomiast dżwięk klawiszy, niczym wodospad rozbija zwariowane krople elektronicznej ekstazy na głowach oszołomionych słuchaczy.

Na sam koniec otrzymujemy pompatyczny nastrój rozbrzmiewający jak elektroniczna symfonia, w której wokal Ure`a, wspomagany jest przez rozedrgany klekot instrumentów klawiszowych, oraz uroczyście kończące dzieło trzykrotny dżwięk wydawany przez talerze muzyczne - to wszystko już oczywiście po powrocie do ,,normalnego" tempa utworu.
Dla takich nagrań warto było zostać romantykiem. Po pierwszym zetknięciu się z kompozycją ,,Vienna" czułem, że nie słyszałem przed chwilą jednej z wielu zwyczajnych piosenek, puszczanych po pięć razy dziennie w radio. Takie utwory zapadały głęboko w pamięć, dzięki swojej niczym nieskrępowanej i odważnej budowie. Mogę tylko z uznaniem pokręcić głową i wyrazić swój podziw, że potrafiono tak wiele emocji umieścić w paru minutach nagrania.